 |
| Eski şehrin Derbent'ten görünüşü. 1915 |
Derbent Köprülü'de bir vadinin geçit yeridir. Bu geçidin girişinde tarihi Köprülü Derbent Halveti Dergâhı bulunmaktadır. Dergâh adını bulunduğu yerden almıştır. Makedonlar günümüzde buraya Derven diyorlar. Bu fotoğrafın Makedonca paylaşımında da Derbent kelimesinin Derven olarak yazıldığı görülüyor.
Derbent kelimesi özellikle Derbent Dergâhına bağlı olan Türkler tarafından galat olarak Dervent şeklinde söylenmektedir. Makedonların, buraya Derven demesi galat olarak söylenen Dervent kelimesinden olabilir. Buradan göç eden hemşerilerimizin bazıları soyadını Dervent olarak almıştır.
 |
| Derbent Köprüsü |
Kelimenin doğrusu Derbenttir. Anadolu ve bütün Türk dünyasında adı Derbent olan birçok yer vardır. Derbent dar boğaz ve geçit demektir. Zaten burası da Potok yani dere üzerinde bulunan sarp bir boğazdır. Bu boğazın çıkışı bir Türk köyü olan Karaslar tarafındadır. Soyadını, kelimenin doğrusu olan Derbent şeklinde alan birçok hemşehrimiz de vardır.
Tarihi Derbent Halveti Dergâhı göçten sonra
Şeyh Ahmet Babanın oğlu Alaeddin Yayıntaş tarafından Hıristiyanlara
satılmıştır. Şimdi bu büyük yapıda üç Makedon aile yaşamaktadır.
Siyah beyaz fotoğrafın
karşı tarafında ada gibi ortada kalan bir yapı görülüyor. Bu yapı şimdi mahalle
içinde kalmış olan tarihi Sveti Pantalaemon (Aziz Pantalemon) klisesidir.
Derbent, eskiden Türklerin yoğun olarak yaşadığı bir yerdi. Bugün de burada çok sayıda Türk yaşamaktadır. Eskiden burada dokuma atölyeleri ve değirmen vardı. Potok üzerindeki köprü bugün de önemini koruyor.
 |
| Türklere ait eski okul binası. |
.Derbent’in güneyinde Türklere ait okul binası harap bir durumda, çocuk sesine hasret, kapalı olarak bekliyor. Bu binanın az ilerisinde Kara Cami hizmet vermeye devam ediyor. Şimdi Köprülü’nün tek camiidir. Tabelasında adı yanlış olarak Köprülü Fazıl Ahmet Paşa olarak yazılmış. Bazı kaynaklarda da bu yanlışlığın görülmesi bu kaynakların ciddiyetine gölge düşürüyor. Köprülüler vezir ailesinin Köprülü ile ilgileri yoktur. Köprülü ailesinin adı Samsun’un Vezirköprü şehrinden gelmektedir. Bu Caminin Türkler zamanındaki adı Kara Camidir.
 |
| Kara Cami |
Kuzey tarafında eskiden Beyaz Cami vardı. Vardar’ın doğusunda Kara Caminin hizasındaydı. 1983’te yönetim tarafından yıkılarak yerine Kreş binası yapıldı.
Potok
üstündeki Derbent köprüsünden Vardar’a doğru gidildiğinde Köprülü pazarına
çıkılır. Köprülü ve köylerinden göç eden Türklerin Pazar yerine ait unutulmaz
anıları vardır. Pazar en önemli sosyalleşme yeriydi. Pazar yeri son yıllarda
üstü kapatıldığı için yeni bir görünüş kazandı.
Şimdi şehir
Vardar’ın batısına, Çeltikçi köyüne doğru gelişiyor. Derbent ve Potok eski bölge
olarak kalmış. Zaten Potok boğazı, derinlere kadar gecekondularla dolmuş
durumda.
03 Kasım 2025 Bursa
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder