KÖPRÜLÜ’DE DERBENT MEVKİİ ( DERVENT – DERVEN)

 

Potok köprüsü ve Derbent Mevkii.

Derbent (derbend), dar geçit, boğaz demektir. Azerbaycan’dan Anadolu’ya, Anadolu’dan Balkanlara Türk milletinin yaşamış olduğu bütün coğrafyalarda, Derbent adını taşıyan çok sayıda yer vardır.

Makedonya’nın Köprülü kasabasında da Derbent adını taşıyan bir mevki bulunmaktadır. Bugün Makedonlar da Derbent adını “Derven” şeklinde telaffuz ediyor ve buraya Derven diyorlar.

NİŞASTA – NİŞESTE - НИШЕСТЕ

     

Nedime Teyzenin Boncuk Helvası

Radoviş kasabasının Ali Koç köyünden Bülent Züberov Üniversiteyi Bursa’da okudu. Arada o ve diğer bazı Makedonyalı Türk çocuklarını evimizde misafir ederdik.

Yine bir Makedonya gezimizde ALİ Koç köyünde misafirken Bülent, Rağbet teyzesine evimizde yediği sütlü pirinçli bir tatlının adını unuttuğunu ama tadını unutamadığını, burada da yapar mısın diye sordu. Sütlaç olduğunu hemen anladık. Rağbet Hanım, sütlaç için gerekli malzemeleri bulup hemen yapalım dedi. Nişasta dışında her şey vardı. Bir tek nişasta yoktu.

POŞET – KESE - TORBA

  Eşim Rağbet Hanımla birçok defa yaptığımız Makedonya gezilerinin birinde Radoviş kasabasında dolaşıyoruz. Elimizdeki öteberiyi koymak için bir poşete ihtiyacımız oldu.

Yanından geçtiğimiz küçük bir markete girerek “ima li poşet?” poşet var mı diye Makedonca sorduk. Kasadaki hanım bir türlü ne istediğimizi anlamadı. Çok şaşırdık poşet batı dillerinden gelen bir kelime, Makedonlar da bilir diye düşünüyorduk. Elimizdeki öteberiyi gösterince “dali sakate kesi?” kese mi istiyorsunuz demez mi. Poşeti bilmeyen Makedon kadın keseyi biliyordu. Kadın, biz poşeti bilmiyoruz kesi veya torba diyoruz diye devam etti.

Bizim unuttuğumuz keseyi ve torbayı Makedonlar yaşatıyor.

 

KUZEY MAKEDONYA VATANDAŞLIK YASASI ÜZERİNE

 Geçtiğimiz günlerde Kuzey Makedonya meclisinde vatandaşlık yasası ile ilgili bir değişiklik kabul edildi. Bu değişikliğe göre 2. Dünya Savaşından sonra “Anavatana” göç edenlerin vatandaşlık için başvuru yasağı kaldırıldı.

Buradan şunu anlıyoruz, bu yasa çıkmadan önce Makedonya’dan göç edenlerin vatandaşlığa başvuru yapması bile mümkün değildi. O zamanki Tito Yugoslavya’sı göç edenlerden tekrar vatandaşlığa başvuru hakkını alarak Türkiye’ye göç etmelerine izin vermiştir. Vatandaşlık yasasında yapılan bu değişiklik başvur hakkını iade etmiştir sadece.

İLKOKULDA İLK ÖNLÜĞÜM

 

1955 yılının Eylül ayında, o zamanki Yugoslavya’dan serbest göçmen olarak İzmir’e göçtük. Göçmen olmak her türlü zorluğu beraberinde getiriyor. Makedonya’nın bir Köyü’nden, yepyeni bir ülkenin büyük bir şehrine gelmek insan hayatında büyük bir değişimdir.

Başta, biz çocuklar bu değişimin getirdiği zorlukların pek farkında değildik. Zorlukları yaşayan büyüklerimizdi. Biz günler geçip birçok şeyden mahrum kaldıkça, bunların farkına varacaktık.

 Çocuk yaşımızda İzmir gibi bir şehre gelmek bizim için çok farklı ve eğlenceliydi. Caddelerden geçen arabaların, otobüslerin, kamyonların gidiş gelişlerine bakmak çok eğlenceliydi. Deniz kenarına gidip yüzenleri, kayıkları ve gemileri seyretmek ise bambaşka bir olaydı. Benim en büyük zevkim on kuruş bulduğumda manavdan tek tek alarak yediğim muz denilen meyveydi.

KÖPRÜLÜ’NÜN SON YORGANCISI (Dimko Stançevi Alaçot.)

 

Dimko ve babası Stefan.

Velesli (Köprülü) hemşehrim Yuliyana Miovska, Facebooktaki Veles niz minatoto (geçmişte Veles) sayfasında tarihi bilgiler içeren çok değerli paylaşımlar yapıyor. Bu paylaşımlar Veles’in (Köprülü) Türkler zamanındaki hayatına da ışık tutmaktadır. Kendisine bu paylaşımları için teşekkür ediyorum.

Bu yazıda Veles’in son yorgan ustası Alaçovi ailesi anlatılıyor. Ben bu metnin Makedoncadan Türkçeye çevirisini sunuyorum. Ayrıca Makedonlar ve diğer milletlerle Türkler arasında oluşan ortak kültür ve anlayışa dikkat çekmek için bazı noktalar yorumlamak istiyorum.

VELES SAAT KULESİ (СААТ КУЛАТА ВО ВЕЛЕС) (KÖPRÜLÜ SAAT KULESİ)

 

    Köprülü saat kulesi atalarımızın inşa ettiği çok önemli bir yapıdır. Bugün de şehrin bayrağında kullanılan önemli bir semboldür.

Velesli hemşehrim  Yuliyana Miovska’nın, Veles niz minatoto (Geçmişte Veles) Facebook grubunda Saat kulesi ile ilgili Makedonca olarak paylaştığı  yazısını, paylaşıyorum.

Köprülü Saat kulesi hakkında net ve sağlam bilgiler içeren değerli bir araştırma olduğunu düşünüyorum.

Hüseyin ŞİRVAN- 01 Mart 2021 Bursa