Fotoğrafları Bursa’da yaşayan Murat Atlamaz Bey göndermiş. Biraz araştırınca annesinin Çeltikçili olduğunu ve anne tarafından, (yiğit lakabıyla anılır Burni Asan) Hasan Topçu’nun torunu olduğunu öğrendik. Hasan amcayı Mersinli’den hatırlıyorum.
Bu çok değerli fotoğrafların kayda
geçmesi ve tarihe mal olması açısından, fotoğrafları gönderen Murat Atlamaz Beye
çok teşekkür ediyorum.
Bu fotoğrafları ayrı metinlerle ayrı
ayrı paylaşacağım. Önce Hasan Topçu'nu kızı Fatma Hanıma ait olan okul fotoğrafı.
ÇELTİKÇİ İLKOKULU ÖNÜNDE ZEBERCET
ÖĞRETMEN VE MESUT ÖĞRETMENLE ÖĞRENCİLER.
Tito, iktidara geldiği ilk yıllarda
Türklere kendi dillerinde eğitim hakkı vermemekte direndi. Bu tutumu iktidara
gelirken ortaya attığı halkların eşitliği ilkesi ile uyuşmuyordu. Türkler bu ilkeye
ve diğer azınlıklara verilen haklara dayanarak, buna itiraz ettiler. İtiraz ve
istekler zamanla sonuç verdi ve Türkler ana dillerinde eğitim hakkı elde etti.
Göçten önce Türk çocukları, Makedonya’nın her yerinde olduğu gibi Çeltikçi’de
de Türkçe eğitim öğretim yapılıyordu. Öğretmenlerimiz Türk’tü.
Ben 1954 – 1955 öğretim yılında
Çeltikçi İlkokulunda birinci sınıfı okudum. Bu öğretim yılı sonunda öğretmenimiz
Zebercet Hanımla çektirdiğimiz fotoğrafı defalarca yayınladım.
Zebercet öğretmenin, bizimle birlikte
Türkiye’ye göç ederek İstanbul’a yerleştiğini ve birkaç yıl önce orada vefat
ettiğini biliyoruz. İstanbul’da yaşayan köylülerimizden aldığım bilgilere göre
Burmacılar’ın Müyesser Hanım ile ilişkileri sonuna kadar devam etmiş. Burmacılar
Çeltikçi köyünün büyük ailelerinden biridir. Çeltikçi’de başlayan güzel
ilişkinin İstanbul’da devam etmesi bu ilişkinin karşılıksız sevgi ve saygıya
dayadığını göstermektedir. Burmacılar’ın Müyesser Hanım, o okul fotoğrafında
Zebercet öğretmenin yanında ayakta duran öğrencidir. Zebercet öğretmenime Tanrı’dan rahmet
diliyorum.
Şimdi yayınladığım fotoğraf bu
tarihten önce çekilmiş. 1952 – 1953 öğretim yılına ait olduğu bilgisini fotoğrafta kendisi de bulunan, kıymetli köylümüz Doktor Şaban Acarbay'dan aldım. Burada Zebercet
öğretmenin yanında Mesut öğretmen de var.
Köyümüzde kısa bir süre görev yapan
Mesut öğretmen babamın dostuydu. Babam Mesut öğretmenin sık sık evimize
geldiğini ve değişik konularda sohbet ettiklerini anlatırdı.
Mesut öğretmen de bizimle beraber
Türkiye’ye göç ederek İzmir'e yerleşti. Göçmenliğin ilk yıllarında babamla
kendisine Tepecik pazarında rastladığımızı hatırlıyorum. Bakliyat ürünleri
satıyordu. Babamla uzun uzun sohbet ettiler.
Bu fotoğrafta yer alan öğrencilerden
biri olan kıymetli köylüm Ali Aktunç’un verdiği bilgiye göre Mesut Öğretmen
bizim köyden Koçilar köyüne tayin olmuş. Ali Aktunç, Mesut öğretmene göçten kırk
beş yıl sonra İzmir Kemeraltı’nda oğlunun dükkânında rastladığını uzun uzun
Çeltikçi’den, memleketten konuştuklarını anlattı. Daha sonra gittiğinde dükkânın
kapandığını görmüş ve bir daha haber alamamış. Aynı fotoğrafın Ali Aktunç’ta da
olduğunu bu vesile ile öğrendim.
Fotoğraftaki öğrencilerin dikkat
çekici kıyafetleri var. Erkeklerin bir kısmı genellikle evlerde dikilen
kaytanlı önü düğmeli yelek giyiyor. Bir kısmı ise setre pantul yani ceket ve
pantolondan oluşan takım elbise giyiyor. Pupullar taranmış, hepsi çok bakımlı görünüyor.
Kızlarda da geleneksel yelek, şalvar (çityan)
ve basma fistan giyenler var. Hepsinin başında geleneksel şekilde bağlanmış
şamiları yani yemenileri var. Saçları şüveli yani örgülü olarak yandan önlerine
doğru sarkıyor. Kızların da çok bakımlı oldukları görülüyor.
Arka tarafta öğrenci olmadıkları
halde fotoğrafa giren iki köylümüz var. Sol tarafta ayakta duran kişi Tahsin
Yazıcıer (Ramçe Tasin)dir. Sağ tarafta bulunan kişinin kim olduğu konusunda tereddüt yaşadık. Bu kişinin Ayet Çalışkan değil, Hacıların Nejati yani Necati Altınay olduğu kesin olarak ortaya çıktı. Kıymetli köylüm Doktor Şaban Acarbay, elinde bulunan aynı fotoğrafın arkasında "Aji Babalarin NEJO" yazısının bulunduğu bilgisini bana iletti. Kendisine teşekkür ediyorum.
Hacıların Necati Aga, Çeltikçi'deki evimizin iki ev üstündeki komşumuzdu. Kendine has özellikleri olan, farklı, çok sosyal bir insandı. Koşucudur,1 Mayıs İşçi Bayramı şenliklerinde sayısız birincilikleri vardır. Kendi ifadesi ile "babamın baş arkardaşi Nejati"dir. Babası Aki (Hakkı) Aga da Babamın ve Hasan dedemin dostuydu.
Göçmenliğin ilk yıllarında İzmir'e babamı ziyarete gelirdi. Sonra ilişkimiz kesildi. Kırk yıl sonra 2006 yılında kendisine eşim Rağbet Hanımla, Prizren'de rastladık. Türkiye'den olduğunu duyunca yanına giderek konuştum. "Türkiye'denim ama Makedonyalıyım" deyince "neresinden" diye sordum, "Köprülü" dedi. İyice meraklandım hangi köydensin soruma "Çeltikçi'den" deyince dondum kaldım. "Ben de Çeltiçiliyim siz kimsiniz" siye sordum. "Peşin sen söyle" dedi. "Hasan Ağanın Abbas'ın oğluyum" deyince, "Üğretmen olan mı, ben babanın baş arkardaşı Nejati" dedi. Kaderin bir cilvesi yıllar sonra Prizren'de karşılşmış olduk. Üsküp'e birlikte yolculuk yaptık. Babmla ilgili hatıralarını gözlerinden boncuk boncuk yaşlar akarak nakletti, duygusal anlar yaşadık.
Daha sonra İstanbul'daki evine gittim bir gece boyunca kayıt yaptım. Bana çok değerli bilgiler aktardı. Bir kaç yıl önce vefat etti. Tanrı rahmet eylesin. İstanbul'da yaşayan oğlu Hüseyin Altınay ile görüşmeye devam ediyoruz.
Tahsin Yazıcıer ağabeyim de memleket sevdalısı, araştırmayı seven, çok yönlü değerli bir büyüğümüzdür. 2004 yılında memlekete ilk gittiğimde, çektiğim fotoğraf ve videoları istemiş, ben de göndermiştim. İzmir'e gittiğimde video ve fotoğrafların köylülerimize dağıtıldığını gördüm. Benden önce memlekete gidenler oralardan pek fotoğraf ve görüntü getirmemişlerdi. Benim getirdiklerimi Tahsin ağabeyim çok iyi değerlendirmişti. Halen Mersinli Çınar mahallesinde yaşamaktadır. İlerlemiş yaşına rağmen dinç ve sağlıklıdır. Kendisine sağlıklı uzun ömürler diliyorum.
Fotoğrafta bulunan öğrencilerin
bazılarını tanıyorum, bazılarının da kim olduklarını tahmin ediyorum. Fotoğrafı
gören değerli köylülerimin kendilerini ve tanıdıkları kişileri yorum olarak yazmalarını rica
ediyorum.
Fotoğrafta bulunanlardan ölenlere
Tanrı’dan rahmet, yaşayanlara sağlıklı ömürler diliyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder